درس‌های اقتصاد ترکیه 

به گزارش گروه وبگردی بولتن نیوز،در دو دهه اخیر اقتصاد ترکیه شاهد تحولات شگرفی بوده است؛ از دگرگونی‌های ساختاری در ابتدای قرن اخیر تا رشد سریع اقتصادی متأثر از سرمایه‌گذاری خارجی؛ و درنهایت بحران اقتصادی متأثر از بدهی‌های خارجی. در بیانی ساده و کوتاه می‌توان گفت، ریشه اصلی بحران اقتصادی این روزهای ترکیه، کاهش سرمایه‌گذاری و درون‌زا نبودن عوامل تولید است. به‌هرحال روند فرازوفرود اقتصادی در ترکیه می‌تواند شامل درس‌ها و تجربیاتی گران‌بها برای ایرانِ در مسیر پیشرفت باشد.

 اصلاح ساختارهای اقتصادی در ترکیه در بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵ مرهون دو نکته اساسی است: 

 اول، اتفاق‌نظر جریان‌های سیاسی بر ریشه اصلی بحران اقتصادی و ارجحیت یافتن منافع ملی بر منافع حزبی برای عدم سنگ‌اندازی رقبایی که در قدرت نیستند و همراه کردن افکار عمومی.

 دوم، تثبیت و کنترل شاخص‌های اقتصادی که ازجمله الزامات و زمینه‌های اساسی شروع اصلاح نظام‌های اقتصادی است. اصلاحات اقتصادی در ابتدای حاکمیت حزب عدالت و توسعه نشان داد که هرگونه تحول بنیادین در اقتصاد می‌بایست در یک دوره کوتاه چندساله انجام گیرد. ازجمله اقدامات مثبت دولت اردوغان در ترکیه، اجرای مؤثر و یکپارچه اصلاحات ساختاری اقتصادی بود. در مقایسه با ترکیه، طی دو دهه اخیر، ایران به دنبال اصلاحات اقتصادی وارد شوک‌های گوناگون می‌شود. تجربه نشان می‌دهد اگر هر دو سه سال اقتصاد را به بهانه اصلاح ساختارها وارد شوک کنیم، نتیجه مثبت نخواهد داد و چه‌بسا یکی از عواملی که باعث به نتیجه نرسیدن طرح‌های اصلاح اقتصادی می‌شود، همین عدم هم‌زمانی آن‌ها باشد. رهبر انقلاب در ۶ شهریورماه امسال فرمودند: «در حل مشکلات اقتصادی دنبال راه‌حل‌های موقّتی و مسکّن و مانند این‌ها نباید رفت، چون این‌ها گاهی اوقات مشکل را افزایش می‌دهد؛ این مسکّن‌ها و علاج‌های موقّت، گاهی مشکل را اضافه می‌کند؛ باید برای رفع این چالش‌ها به راه‌حل‌های اساسی پرداخت». دیگر تجربه‌ای که از اقتصاد ترکیه می‌توان گرفت، این است که یک اقتصاد هر اندازه هم رشد کرده باشد ولی چنانچه این رشد متأثر از مؤلفه‌های برون‌زا باشد، نمی‌تواند آینده یک اقتصاد را بیمه کند. رشد اقتصادی پایدار باید متأثر از عوامل تولیدی درون‌زا و متکثر باشد؛ تک صنعتی بودن در یک اقتصاد یا وابستگی فزاینده به یک صنعت (توریسم و سرمایه‌گذاری خارجی در ترکیه؛ نفت در ایران)، باعث بروز چالش در آینده می‌شود.